Kalp krizi anında ne yapılmalı?
Kalp krizi, kalp damarlarında ani tıkanma sonucu ortaya çıkan, hayati risk taşıyan bir durumdur. Her zaman şiddetli göğüs ağrısıyla gelmeyebilir; kimi zaman sadece terleme ya da mide bulantısıyla da kendini gösterebilir. Bu nedenle kriz anında ne yapılması gerektiğini bilmek hayat kurtarıcı olabilir. Uzmanlar, kalp krizine karşı en etkili silahın belirtilerin erken fark edilmesi ve acil müdahale olduğunu vurguluyor. Özellikle kriz anında panik yapmadan doğru adımların atılması, ölüm riskini ciddi oranda azaltabiliyor. Peki kalp krizi geçirdiğinizi düşündüğünüzde ne yapmalısınız?
KALP KRİZİ ANINDA YAPILMASI GEREKEN İLK ŞEY
İlk olarak, yaşadığınız belirtileri ciddiye alın ve asla geçiştirmeyin. Eğer yalnızsanız, yakınlarınıza haber verin. Ne yazık ki özellikle yaşlı bireyler, çevrelerini rahatsız etmemek adına şikayetlerini gizlemeye çalışabiliyor. Bu davranış, hayati tehlikeye davetiye çıkarabiliyor.
Kalp krizi anında araba kullanmak çok tehlikelidir. Şikayetleriniz başladıysa direksiyon başındaysanız aracı yol kenarına çekin ve hemen yardım çağırın. En doğrusu ise hiç vakit kaybetmeden 112’yi aramak ve profesyonel destek almaktır.
Sosyal medyada sıkça paylaşılan “kuvvetli öksürerek kalp krizini durdurma” gibi yöntemlere asla itibar edilmemeli. Bu tür bilgiler bilimsel temelden yoksundur ve zaman kaybına neden olabilir. Ayrıca, tansiyonunuzu bilmiyorsanız “dil altı” olarak bilinen tansiyon düşürücü ilaçları kullanmaktan kaçının. Kriz anında tansiyonunuz normalin altına düşmüş olabilir ve bu ilaçlar durumu daha da kötüleştirebilir.
KALP KRİZİ GEÇİREN BİRİNE NASIL MÜDAHALE ETMELİSİNİZ?
Eğer yanınızdaki birinin kalp krizi geçirdiğinden şüpheleniyorsanız, öncelikle panik yapmadan 112’yi arayın. Kişiyi hareket ettirmeyin, rahat bir pozisyona getirin ve mümkünse uzanmasını sağlayın. Varsa kemer veya kravatını gevşeterek rahat nefes almasına yardımcı olun. Oda havasını temizleyerek oksijen alımını kolaylaştırabilirsiniz. Kişi bilincini kaybederse ve ilk yardım bilginiz yoksa müdahale etmekten kaçının.
RİSK AZALTILABİLİR AMA SIFIRLANAMAZ
Kalp krizini tamamen önlemek mümkün olmasa da risk faktörlerini azaltmak elimizdedir. Sağlıklı bir yaşam tarzı bu noktada büyük önem taşır. Normal kiloda kalmak, dengeli beslenmek, sigaradan uzak durmak, düzenli uyumak, fiziksel aktiviteyi artırmak ve periyodik sağlık kontrolleri yaptırmak ilk adımlar olmalıdır.
Tansiyonun düzenli kontrolü de kalp krizi riskini azaltan en önemli faktörlerden biridir. Sessiz ilerleyen hipertansiyon genellikle belirti vermez, bu yüzden tansiyon ölçümlerini aksatmamak büyük önem taşır. Ayrıca, bazı hastalar belirti hissetmediği için ilaçlarını düzensiz kullanma eğilimindedir. Oysa tansiyon ilaçları, değerler normale döndüğünde bile düzenli olarak kullanılmalıdır.
Diyabetin kontrolü de kalp sağlığı için kritik rol oynar. Kan şekerinin dengede tutulması, düzenli beslenme ve ilaçların doğru kullanımıyla kalp krizi riski büyük ölçüde azaltılabilir.
Kolesterol yüksekliği ise damar sertliğinin başlıca nedenlerinden biridir. Kolesterolün yalnızca yüzde 20’si beslenmeden etkilenir. Ancak işlenmemiş bitkisel gıdalarla zengin, hayvansal ürünlerle fakir bir Akdeniz diyeti, kolesterolü düşürmede etkili olabilir. Buna rağmen damar sertliği saptanmışsa kolesterol düşürücü ilaç kullanımı da hayati öneme sahiptir.